اثرات بکارگیری کودهای شیمیایی و آلی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن دانه ارقام گلرنگ در کشت تاخیری منطقه سیستان

چکیده امروزه برای داشتن یک نظام کشاورزی پایدار، استفاده از نهاده هایی که جنبه های اکولوژیکی نظام را بهبود بخشند و مخاطرات محیطی را کاهش دهند ضروری به نظر می رسد. به منظور مقایسه اثرات کودهای آلی و شیمیایی (نیتروژن و فسفر) بر برخی ویژگی های زراعی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه ارقام گلرنگ در منطقه سیستان، آزمایشی بصورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 90 اجرا گردید. عامل اصلی انواع کودها شامل: 1- عدم مصرف کود (شاهد)، 2- کود دامی (30 تن در هکتار)، 3- کود زیستی فسفات بارور2 به میزان توصیه شده، 4- کمپوست (20 تن در هکتار)، 5- کودهای شیمیایی (نیتروژن و فسفر به ترتیب 150 و 80 کیلوگرم در هکتار) و عامل فرعی ارقام گلرنگ شامل:k.w.h.39 ، l.r.v1 و گل دشت بودند. تاثیر انواع کود بر ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و درصد پروتئین معنی دار گردید. مقایسه میانگین ها حاکی از برتری معنی دار کود شیمیایی نسبت به کودهای آلی بر ویژگی های مورد بررسی بجز تعداد شاخه فرعی، وزن هزار دانه و درصد روغن بود. تیمار کود دامی نیز نسبت به شاهد افزایش معنی داری را در تمامی صفات کمی بجز تعداد دانه در طبق نشان داد و تاثیر خود را از طریق افزایش قابل ملاحظه وزن هزار دانه بر افزایش عملکرد گذاشت. کود زیستی فسفات بارور2 توانست بیشترین میزان شاخص برداشت را به خود اختصاص دهد. ویژگی های مورد بررسی به جز تعداد شاخه فرعی و درصد پروتئین تحت تاثیر رقم قرار گرفت. از لحاظ درصد روغن دانه بین ارقام تفاوت معنی داری مشاهده شد، ولی از لحاظ درصد پروتئین این تفاوت ملاحظه نشد. در بین ارقام بیشترین عملکرد دانه به رقمl.r.v1 تعلق داشت. درصد پروتئین این رقم با عدم اختلاف معنی دار و میانگین 82/13 درصد بیشترین مقدار را دارا شد. برهمکنش کود و رقم بر تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار شد. قابل ذکر است در اثر این برهمکنش بیشترین عملکرد دانه و درصد پروتئین از رقم l.r.v1 تحت تاثیر کود شیمیایی بدست آمد.